کنتاکتورها (کلید های بوبینی)

کنتاکتورها (کلید های بوبینی)

کنتاکتور ها کلید هایی هستند که از راه دور بدون آنکه نیروئی صرف کنند، با قوه ی محرکه عمل کرده و پس از اینکه قوه ی محرکه قطع شد کلید کنتاکتور نیز قطع میشود.

فرق کلید کنتاکتور با کلید های دستی اینست که کلید کنتاکتور بطور اتوماتیک قطع و وصل و کلید های دستی این شرط را ندارند.

از کلید کنتاکتور میتوان برای فرمانهای مختلف نیز استفاده نمود. بطور کلی از کلید کنتاکتور برای هر عمل اتوماتیک ( باطراحی قبلی) میتوان استفاده کرد. کلیه ی ماشین آلات صنعتی موجود در کارخانجات ، که چندین کار را بدون دست زدن به کلیدی انجام میدهد، از خاصیت کنتاکتور یا رله ی شبیه به کنتاکتور استفاده میکنند.

ساختمان کنتاکتور تشکیل شده است از یک بوبین (سیم پیچ) که برروی هسته ی فلزی قرار دارد و برروی آن ، فنر کنتاکتهای اصلی و فرعی قرار دارد و برروی آن ، فنر کنتاکتهای اصلی و فرعی قرار دارند. با وصل کردن نیروی محرکه (جریان برق) به بوبین ، حوزه ی مغناطیسی تشکیل شده و هسته ی بوبین به طرف داخل حوزه جذب میشود و در نتیجه کلیه ی کنتاکتهای کنتاکتور تغییر وضعیت میوند یعنی کنتاکتهای بسته ، باز و کنتاکتهای باز ، بسته میشوند. با قطع شدن نیروی محرکه، حوزه ی مغناطیسی از بین رفته و هسته بجای خود برمیگردد در نتیجه کلیه ی کنتاکتهای بسته شده باز و کنتاکتهای باز شده بسته میشوند یعنی به حالت قبل از راه اندازی مبدل میشوند.

کنتاکتور ها از نظر ساختمان متفاوت میباشند ولی عمل کلیه ی کنتاکتور ها یکی میباشد یعنی اینکه عمل قطع و وصل و فرمان را انجام میدهند.

کنتاکتوهایی که در مسیر اصلی جریان قرار دارند( مثلا : تغذیه اصلی الکتروموتور ها) حتما بایستی با رله ی حرارتی (بی متال) همراه باشند ولی در جاهایی که فقط فرمان به کنتاکتورهای دیگر میدهد بی متال مورد احتیاج نیست.

در تابلوهای برق ماشین آلات صنعتی مسیر فرمان کنتاکتور ها را از ولتاژ های بسیار ضعیف مثلا 12 ولت و یا 24 ولت تغذیه میکنند تا در موقع کار کردن متخصصین برروی دستگاه، آنها از خطر برق گرفتگی مصون بمانند ، بوبین کنتاکتور ها با ولتاژ های مختلف تغذیه میشوند که استاندارد ولتاژ تغدیه کنتاکتور ها به شرح زیر میباشد:

12V، 24V، 110V، 220V، 280V

ولتاژ های کمتر از 220 ولت جهت تغذیه ی بوین کنتاکتور ها توسط تراسفورماتور های کاهنده کم میشوند. در مدارات فرمان الکتریکی کنتاکتور ها را به حرفهای متفاوت مشخص میکنند، معمولا در بیشتر نقشه های برق ماشین آلات برای نشان دادن کنتاکتور ها از حروف آلمانی C و d استفاده میکنند. ولی در مدارات آمریکایی کنتاکتورها را به حرف Rنمایش داده و این تغییر حروف اثری در کار کنتاکتور ها ندارد.

شرح ساختمان کنتاکتورها:

1-      کنتاکتهای اصلی کنتاکتور (ضخیم تر از همه)

2-      سیمهای ورودی

3-      کنتاکتهای بسته جهت فرمان

4-      سیمهای خروجی

5-      کنتاکتهای باز یا خود نگهدار

6-      بوبین سیم پیچی شده کنتاکتور

حروف a و b نشان دهنده ی محل نصب ولتاژ بوبین میباشند

منبع:کتاب تکنولوژی برق بزبان ساده