رله کنترل فاز

رله کنترل فاز

در برق صنعتی جهت حفاظت از موتورها،ژنراتورها و ترانسهای قدرت از رله کنترل بار استفاده می شود.این رله ها جایگزینی مناسب برای رله های بی متالی یا همان حرارتی هستند.

همه ما با اصطلاحاتي مانند برق دو فاز شده است و يا سيم نول قطع شده و يا تقارن فازها به هم خورده است آشنا هستيم و خطرات آن را نيز مي دانيم در گذشته در مدارات حساس بصورت کنتاکتوري برخي عيوب مشخص مي گرديد و چراغ ها و زنگ هاي آلارم فعال مي گرديد و برق شبکه قطع ، ولي اين مدار اولاً نمي توانست کليه عيوب راتشخيص دهد از طرف ديگر قابل استفاده درکليه اماکن و تابلوهاي برق نبود.

با پيشرفت علم الکترونيک اين عيوب مورد بررسي قرار گرفت و در نهايت دستگاههاي به نام رله کنترل فاز ساخته شد که متناسب با شرکت سازنده مجهز به امکانات کمتر يا بيشتر مي باشد ولي در کل يک رله کنترل فاز بايد عيوب زير را تشخيص دهد :

1- قطع شدن فازها ( يک فاز ، دو فاز و يا هر سه فاز )  يا سيم نول

2- تغيير توالي فازها

3- افزايش يا کاهش بيش از حد مجاز ولتاژ

4- عدم تقارن بيش از حد ولتاژ سه فاز

5- شوک هاي ناشي از قطع و وصل برق

رله هاي کنترل فاز داراي يک بوبين مي باشند که در صورت صحت کليه شرايط عمل نموده و تيغه باز خود را مي بندد ، در نتيجه اين تيغه بايد در مسير مدار فرمان قرار گيرد .

براي تشخيص رله از وضعيت برق شبکه بايد هر سه فاز و سيم نول وارد رله کنترل فاز گردد ، در نتيجه به يک رله کنترل فاز حداقل 5 سيم متصل است .

در اين قسمت به تشريح رله کنترل فاز شرکت ميکرو مي پردازيم:

 اين رله داراي 7 پيچ اتصال مي باشد که به ترتيب عبارتند از :

1- l1و l2 و l3 که به ترتيب به سه فاز متوالي شبکه متصل مي شوند

 2-  mp ترمينال سيم نول مي باشد که بايد به سيم نول متصل گردد .

 3- ترمينال شماره 15 ، 16 و 18 که پيچ کنتاکتها در مدار فرمان مي باشند

اين رله داراي 5  LED  مي باشد - دو LED سبز و سه LED قرمزکه به ترتيب عبارتند از :

1- LED سبز با علامت U : در صورت اتصال سه فاز و سيم نول به رله اين چراغ روشن مي شود .

2- LED سبز با علامت R :در صورت عملکرد صحيح رله اين چراغ روشن مي شود .

3- LED قرمز با علامت P : در صورت قطع فاز يا فازها و قطع سيم نول يا جابجائي فازها و يا پائين بودن درجه حساسيت رله اين چراغ خطر روشن مي شود .

4- LED قرمز با علامت U< : در صورت خطاي کاهش ولتاژ شبکه اين چراغ به عنوان چراغ خطا روشن مي شود .

5- LED قرمز با علامت U> : در صورت خطاي افزايش ولتاژ شبکه اين چراغ به عنوان چراغ خطا روشن مي شود .

 اين رله داراي 3  رنج تنظيم مي باشد که به ترتيب عبارتند از :

1- زمان تاخير در وصل : که از 1 تا 30 ثانيه قابل تنظيم است و بر روي هر زماني که تنظيم شود ، در صورت صحت کليه موارد بعد از زمان انتظار ( زمان تنظيم شده  )  رله عمل خواهد کرد و چراغ R روشن مي شود .

 2- زمان تاخير در قطع : زمان عکس العمل رله (قطع رله) در موارد بروز عيب بر اساس زمان تنظيم شده توسط اين رنج تنظيم ، مشخص مي شود . اين زمان در اين مدل رله از 1 تا 15 ثانيه تنظيم مي شود .

3- حساسيت قطع فاز : با اين درجه تنظيم مي توان نامتقارني و ولتاژ برگشت را جهت قطع خروجي انتخاب نمود . در اين مدل رله ، حساسيت  از 3 تا 30  قابل تنظيم مي باشد .

 در اکثريت موارد حساسيت بين 15 تا 20 درصد مناسب مي باشد .

 در موتورهائي که ولتاژ برگشت زيادي دارند مي توان از حساسيت 5 % استفاده نمود و در صورتي که عدم تقارن ولتاژ موجود در شبکه مزاحم عمل عادي رله باشد مي توان از حساسيت هاي 25% تا 30 % استفاده نمود .

نحوه عملکرد رله و تست رله :

در صورت اتصال صحيح فازها و سيم نول ابتدا چراغ سبز U روشن مي شود و در صورت  متقارن بودن ولتاژها ، صحيح بودن توالي فازها و تنظيم بودن حساسيت متناسب با موتور الکتريکي بعد از طي زمان تنظيمي On Delay چراغ سبز R روشن مي شود که معرف عملکرد رلهمي باشد در همين زمان کنتاکت 15 رله از 16 قطع و به کنتاکت 18 وصل شده و اجازه عمل به کنتاکتور اصلي را مي دهد .

در نتيجه بعد از عملکرد رله ترمينال هاي 15 و  18 کنتاکتهاي بسته در مدار فرمان و ترمينال هاي 15 و  16 کنتاکتهاي باز در مدار فرمان خواهند بود .

نحوه اتصال رله کنترل فاز در مدارات برق صنعت:

الف) نصب قبل از کنتاکتور

ب) نصب بعد از کنتاکتور (در بعضی از کنترل فازها که در حالت عادی یا خطا تیغه ۱۵ و ۱۸ با یکدیگر ارتباط دارند این مدار نمی تواند بکار برده شود)

منبع:www.elmicro.ir

آدرس کانال ما : www.telegram.me/telectro